ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΟΛΜΕ (20-5-11) ΜΕ ΤΙΤΛΟ  

ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΛΜΕ

ΓΙΑ ΤΟ «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ» - «ΝΕΟ ΛΥΚΕΙΟ» (ΓΕΝΙΚΟ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ)

Η εισαγωγή στο πρόγραμμα του Λυκείου ενός τρίωρου ερευνητικής εργασίας (project), ειδικότερα, είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση, που θα μπορούσε να έχει θετικό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία κάτω από συγκεκριμένους όρους. Στοιχειώδεις προϋποθέσεις για τη σωστή εφαρμογή του είναι η λειτουργία σε κάθε σχολική μονάδα επαρκούς και καλά οργανωμένης και εξοπλισμένης σχολικής βιβλιοθήκης, η πλήρης εργαστηριακή υποδομή και ο κατάλληλος σχετικός εξοπλισμός, η προσιτή και εύκολη για όλα τα παιδιά πρόσβαση στο Διαδίκτυο και, τέλος, η επαρκής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.  

Πρέπει, επίσης, να μελετηθεί προσεκτικά ο τρόπος εισαγωγής της ερευνητικής εργασίας στο εκπαιδευτικό σύστημα, για να μην ακυρωθεί για μια ακόμη φορά ένα θετικό μέτρο. Επιχειρείται η ένταξή της -για πρώτη φορά στο εκπαιδευτικό σύστημα- στην 1^ητάξη του Λυκείου και ζητείται από τους μαθητές/μαθήτριες να προσαρμοστούν βίαια σε ένα διαφορετικό τρόπο εργασίας σε σχέση με τον παραδοσιακό, ενώ σε όλη τη διάρκεια της προηγούμενης σχολικής ζωής τους επί εννέα χρόνια είχαν ακολουθήσει ένα παραδοσιακό, ατομοκεντρικό μοντέλο μάθησης.

Καθώς, λοιπόν, οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται για πρώτη φορά να επιχειρήσουν αυτή τη ριζική ανατροπή των παραδοσιακών μεθόδων, κρίνεται παιδαγωγικά σκόπιμο αυτό να πραγματοποιείται σε ένα ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον, χωρίς το άγχος της βαθμολόγησης, από την οποία θα εξαρτηθεί ως ένα βαθμό και η πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο. Η πίεση αυτή το πιθανότερο είναι ότι θα δημιουργήσει εντάσεις μέσα στην ομάδα (ποιος δουλεύει περισσότερο και ποιος όχι), θα θέσει σε δοκιμασία τη συναισθηματική της συνοχή και τη συνεργασία ανάμεσα στα μέλη της και είναι σαφής ο κίνδυνος να υποβάλει πολλούς γονείς στον πειρασμό να υποκύψουν στην εσφαλμένη παιδαγωγικά προσέγγιση να «βοηθήσουν» τα παιδιά στην πραγματοποίηση των εργασιών. Είναι, επίσης, ακόμη πιο σοβαρός ο κίνδυνος τα μέτρα αυτά να οδηγήσουν στην άνθιση μιας προσοδοφόρου «βιομηχανίας» παραγωγής εργασιών, που θα υποκαθιστά -με το αζημίωτο, πάντα- την εργασία των μαθητών

Παρόμοιες επιφυλάξεις εγείρονται αν εξεταστεί το θέμα και από την πλευρά των εκπαιδευτικών, που θα κληθούν να εφαρμόσουν σε γενικευμένη κλίμακα μια διαφορετική παιδαγωγική μέθοδο από την παραδοσιακή με ελάχιστη σχετική επιμόρφωση και σχετική εμπειρία.

Προκύπτει συνεπώς η ανάγκη να επανεξεταστεί το όλο θέμα. Φαίνεται πως θα ήταν προτιμότερη η ένταξη του θεσμού στο Γυμνάσιο, με αφετηρία την 1^η ταξη του, και να περάσει σταδιακά στο επίπεδο του Λυκείου. Έτσι το εκπαιδευτικό σύστημα θα βρει τον χρόνο να προσαρμοστεί και να λειτουργήσει αποτελεσματικά με βάση τους παιδαγωγικούς στόχους της δράσης.

Παράλληλα, πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την κάλυψη των προϋποθέσεων που αναφέρθηκαν. Χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις, η ένταξη της ερευνητικής εργασίας μπορεί να έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες και, μεταξύ άλλων, να συμβάλει στη διεύρυνση των μορφωτικών ανισοτήτων σε βάρος των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας και των παιδιών που κατοικούν σε γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές.