ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

Full width home advertisement

Post Page Advertisement [Top]

Με ιδιαίτερη φροντίδα -όχι όμως με χωριστές δομές και πολιτικές- αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ τα προβλήματα συγκεκριμένων ομάδων, όπως τα μεταναστόπουλα, τα παιδιά μειονοτικών ομάδων ή με ειδικές ανάγκες και αναπηρίες. Για τον ΣΥΡΙΖΑ θέση κάθε παιδιού είναι στα συνήθη σχολεία, που πρέπει να είναι κατάλληλα οργανωμένα, ώστε να μπορούν να αναλάβουν την ένταξη και την αποτελεσματική εκπαίδευσή τους.
Η ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στα συνήθη σχολεία έχει καταστεί πλέον κυρίαρχη πολιτική (Χαραμής, 2000). Όπως έχει τονιστεί χαρακτηριστικά, το σχολείο πρέπει να επιτρέπει σε όλα τα παιδιά να ζουν μέσα από την κοινή δράση τους τις εμπειρίες και τη μάθησή τους. Για το σκοπό αυτό είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί ένας χώρος δράσης, όπου θα επιτρέπεται σε κάθε παιδί «να κάνει απόκτημα το δικό του περιεχόμενο μάθησης, τη μέθοδό του και το στόχο του, και να αναπτύξει την απαραίτητη ατομική του διαδικασία μάθησης» (Ζώνιου-Σιδέρη 1996, σ. 189).
Ο νέος νόμος για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση, ως προς τη φιλοσοφία και τους σκοπούς του κινείται σε ένα αντιφατικό και εν τέλει βραχυπρόθεσμο και αναποτελεσματικό σχεδιασμό, ο οποίος-μεταξύ άλλων διακρίνεται και από το γεγονός ότι ενώ από τη μία μεριά μιλάει για "προσαρμογές", "ευελιξία", "διευκολύνσεις" και γενικά προσπάθειες να αλλάξει το σχολείο με στόχο την ένταξη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, από την άλλη μεριά ορίζει ατομοκεντρικά την αναπηρία, θεσμοθετεί την ποσοτική βαθμολογία αυτών των μαθητών, πετσοκόβει την παράλληλη στήριξη, δεν δεσμεύεται για κανέναν μόνιμο διορισμό στην ειδική εκπαίδευση. Εν κατακλείδι αυτή η πρόταση νόμου απομακρύνει ακόμα περισσότερο την ειδική από τη γενική εκπαίδευση και είναι στον αντίποδα του δικού μας σχεδίου για το εκπαιδευτικό μέλλον των παιδιών με αναπηρία, αλλά και των εκπαιδευτικών λειτουργών που τα στηρίζουν και τα οδηγούν.

Η λογική της συμπερίληψης (inclusion)
Η σύγχρονη τάση που επικρατεί διεθνώς, ως προς την εκπαιδευτική αντιμετώπιση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, είναι η ανάπτυξη της πολιτικής της συνεκπαίδευσής τους (inclusion) στα γενικά σχολεία. Η «συνεκπαίδευση» ή «συμπερίληψη» ή «ισότιμη συνεκπαίδευση» αφορά την προσπάθεια που καταβάλλεται για την συνύπαρξη και συνδιδασκαλία των περισσότερων μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες με τους συμμαθητές τους που δεν έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, σε κοινά σχολεία όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, και στις συνηθισμένες σχολικές τάξεις. Αυτό διασφαλίζεται με την παροχή της αναγκαίας ειδικής παιδαγωγικής βοήθειας και υποστήριξης από ειδικευμένους εκπαιδευτικούς ή από μία διεπιστημονική ομάδα. Η «συνεκπαίδευση» αποτελεί τις τελευταίες δεκαετίες ένα από τα πλέον σημαντικά θέματα στον εκπαιδευτικό προγραμματισμό των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών (Γεωργιάδης Μ., Κουρκούτας Η., Καλύβα Ευφρ,).

Η συμπεριλιπτική εκπαίδευση προϋποθέτει κατ' αρχήν τη μετακίνηση από το μοντέλο πρόνοιας στο μοντέλο των ίσων ευκαιριών. Θεωρεί απαραίτητες τις αλλαγές στις υπάρχουσες μορφές διδασκαλίας καθώς και τον σχεδιασμό νέων αναλυτικών προγραμμάτων. Ζητά την αποδοχή της διαφορετικότητας και την άρση των προκαταλήψεων.
Αξίζει όμως να σημειωθούν και τα πολλαπλά οφέλη από την εφαρμογή της συμπεριλιπτικής εκπαίδευσης καθώς μειώνει το φόβο για τη διαφορετικότητα, βελτιώνει την αυτοαντίληψη, αυξάνει τη συμμετοχή των γονέων και τη συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών, προετοιμάζει όλους τους μαθητές στην ενήλικη ζωή σε μια συμπεριλιπτική κοινωνία, επιτρέπει υψηλότερες ακαδημαϊκές επιδόσεις για όλους, ικανοποιούνται οι ανάγκες όλων των μαθητών, γεννά υψηλότερες προσδοκίες, δίνει περισσότερες ευκαιρίες για ατομικές και κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα μεριμνήσει, έτσι ώστε η εκπαίδευση που θα παρέχεται θα συμπεριλαμβάνει και θα είναι υπέρ των μαθητών με αναπηρία οι οποίοι θα παρακολουθούν εξατομικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα σε Τμήματα Ένταξης και θα δέχονται, όταν αυτό είναι αναγκαίο, προνοιακή, ψυχολογική και ψυχιατρική στήριξη εντός του σχολείου από δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες, μετά από συνεργασία με τους γονείς, το σύλλογο διδασκόντων, τους συμβούλους της Γενικής Ειδικής και Προσχολικής Αγωγής.
Για τα παιδιά (π.χ. με πολλαπλές αναπηρίες) που η ένταξή τους δεν κρίνεται επωφελής, θα υπάρχουν κατάλληλες χωριστές δομές. Όλα τα ειδικά σχολεία θα είναι συστεγαζόμενα και συνεργαζόμενα στενά με τα υπόλοιπα σχολεία, όπου θα εφαρμόζονται σπουδές γνωστικού, ψυχαγωγικού και αθλητικού περιεχομένου, κατάλληλες για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την υλοποίηση του παραπάνω σχεδιασμού είναι: α) η επαρκής χρηματοδότηση, β) ένα νέο θεσμικό πλαίσιο, γ) η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών, δ) η καταγραφή των ανάπηρων παιδιών.
Αυτή είναι η προοπτική μας για το σχολείο του μέλλοντος.
Δεν σταματάμε όμως εκεί. Σε συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης είναι απαραίτητες και άμεσες ενέργειες μιας αριστερής κυβέρνησης, που θα ανακουφίζουν τις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες και ταυτόχρονα θα κινούνται στην κατεύθυνση προσέγγισης των μακροπρόθεσμων στόχων μας.
Έχοντας κατά νου ότι ο άξονας της πολιτικής μας στην παιδεία είναι ο μηδενισμός των οικογενειακών δαπανών για εκπαιδευτικές ανάγκες και η παροχή μιας δημόσιας, δωρεάν και ποιοτικά αναβαθμισμένης εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά που κατοικούν στη χώρα χωρίς διακρίσεις, καταθέτουμε και τις άμεσες ενέργειες σχετικά με την ειδική εκπαίδευση που -μέχρι στιγμής- έχουμε καταγράψει και τις θέτουμε υπόψη της κοινωνίας προς διαβούλευση.
Συγκεκριμένα προτείνουμε:
1. Σχετικά με την πρώιμη παρέμβαση θα προχωρήσουμε σε έναν σοβαρό και ολοκληρωμένο σχεδιασμό και τη νομοθετική του πλαισίωση που θα παρέχει σαφή θεσμικά πλαίσια, ρόλους, κανόνες ηθικής εφαρμογής σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, τα οποία θα έχουν όμως προσαρμοστεί στα ελληνικά δεδομένα.
2. Σχεδιάζουμε την καθιέρωση του ολοήμερου Ειδικού σχολείου. Οι Σχολικές Μονάδες Ειδικής Εκπαίδευσης λειτουργούν στην πλειοψηφία τους λειτουργούν ως τις 12:25. Το αποτέλεσμα είναι οι γονείς των μαθητών με αναπηρία να αδυνατούν να εργαστούν λόγω έλλειψης χρόνου. Ταυτόχρονα μεγάλο μέρος των θεραπειών που απαιτούνται πραγματοποιούνται σε ιδιωτικά κέντρα ειδικής αγωγής, γεγονός που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις οικογένειες των μαθητών με αναπηρία.
3. Θεωρούμε απαραίτητη τη μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τάξη με στόχευση τον αριθμό των τριών έως πέντε μαθητών με αναπηρία σε κάθε τάξη του ειδικού σχολείου.
4. Θα δώσουμε μόνιμη λύση στο πρόβλημα της μετακίνησης των μαθητών με λεωφορεία με πολυετείς συμβάσεις με τους ιδιοκτήτες λεωφορείων και σεμιναριακή κατάρτιση των οδηγών και των συνοδών τους.

Στατιστικά στοιχεία για την Ειδική Αγωγή
Σύμφωνα με τα στοιχεία λήξης του σχολικού έτους 2010-2011 της ΕΛΣΤΑΤ στην Ελληνική επικράτεια λειτούργησαν 370 σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής. Από αυτές οι 76 ήταν νηπιαγωγεία, 138 δημοτικά, 7 ήταν ενιαίες μονάδες, 7 γυμνάσια, 7 λύκεια, 7 ΤΕΕ-ΕΠΑΛ, 40 άλλο είδος επαγγελματικής εκπαίδευσης, 68 εργαστήρια ΕΕΕΚ και 11 αδιαβάθμητες επαγγελματικές σχολές.
Την ίδια χρονιά απασχολήθηκαν στην Ειδική Αγωγή 3142 εκπαιδευτικοί. Από αυτούς: 147 στην προσχολική αγωγή, 1048 σε δημοτικά σχολεία, 71 σε ενιαίες μονάδες, 126 σε Γυμνάσια, 67 σε Λύκεια, 321 σε ΤΕΕΑ Τεχνικές Επαγγελματικές σχολές, 311 σε άλλο είδος επαγγελματικής εκπαίδευσης, 901 σε εργαστήρια ΕΕΕΚ και 150 σε αδιαβάθμητες επαγγελματικές σχολές.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία στα διάφορα σχολεία της Ειδικής Αγωγής φοίτησαν: 9653 μαθητές και μαθήτριες. Από αυτά τα παιδιά φοίτησαν: 387 στα νηπιαγωγεία, 2853 στα δημοτικά σχολεία, 156 σε ενιαίες μονάδες, 247 σε Γυμνάσια, 241 σε Λύκεια, 773 σε ΤΕΕΑ Τεχνικές Επαγγελματικές σχολές, 2179 σε άλλο είδος επαγγελματικής εκπαίδευσης, 2252 σε εργαστήρια ΕΕΕΚ, και 565 σε αδιαβάθμητες επαγγελματικές σχολές.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΕΣΕΑ το 94% των σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης βρίσκεται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες τερματίζουν τη μαθητική τους πορεία τελειώνοντας το Δημοτικό και έτσι τα περισσότερα οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στον κοινωνικό αποκλεισμό.
Το 44% των Ειδικών Σχολείων που συστεγάζονται με τα σχολεία Γενικής Αγωγής φιλοξενούνται σε μία και μόνη αίθουσα.

Συμπέρασμα
Συνοψίζοντας, θα μπορούσε να υποστηριχτεί ότι το δίλημμα με το οποίο συχνά δικαιολογούνται 'επιλεκτικές' πρακτικές της μορφής: "ποιότητα ή ισότητα ευκαιριών", επιχειρεί να εγκλωβίσει τη σκέψη στην εσφαλμένη αντίληψη ότι ο επιδίωξη της αναβάθμισης της ποιότητας δεν μπορεί να συμβαδίσει με τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους, στο μέτρο των δυνατοτήτων τους. Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ότι βελτίωση της ποιότητας για λιγότερους μαθητές και σε περιορισμένους τομείς (γνωστικούς, κατά βάση) σημαίνει ποιοτική αναβάθμιση του μαθησιακού αποτελέσματος για μια σύγχρονη κοινωνία. (Χαραμής, 2000) Κατά τον Vygotsky ένα φυσικό ελάττωμα δημιουργεί κάποιους περιορισμούς στο παιδί, αλλά αυτό που δημιουργεί το προφίλ του ειδικού ατόμου είναι οι δευτερεύοντες κοινωνικοί και ψυχολογικοί περιορισμοί (VYGOTSKY, L.S., 2000).
Επομένως, η διασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους, αναβαθμίζει την ποιότητα εκπαίδευσης για κάθε παιδί και, σε τελική ανάλυση, οδηγεί σε ένα επίπεδο πολιτισμού ανάλογο με τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς.

Αναφορές
Γεωργιάδη Μ., Υποψ. Διδάκτ. Παν. Κρήτης, Κουρκούτας Ηλ., Επίκ. Καθηγητής, Παν. Κρήτης, Καλύβα Ευφρ., Lecturer, City Liberal Studies, Thessaloniki, Greece Η συνεκπαίδευση (inclusion) στην Ευρώπη
http://conf2007.edu.uoi.gr/Praktika/1236-1328.pdf
Ζώνιου-Σιδέρη, Αθηνά: Η αναγκαιότητα της ένταξης: Προβληματισμοί και προοπτικές.
http://books.eudoxus.gr/publishers/ID_0273/EG-0182-ABS.pdf
Χαραμής Παύλος : Η ένταξη των παιδιών με ειδικές ανάγκες στην εκπαίδευση: το ζήτημα της αξιολόγησης, 2000.
VYGOTSKY, L.S., (2000), Νους στην κοινωνία. Η ανάπτυξη των Ανώτερων Ψυχολογικών εφαρμογών, Gutenberg-Ψυχολογία, Αθήνα

* εκπαιδευτικός, μέλος της γραμματείας του Τμήματος Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ και του Δ.Σ. της ΟΙΕΛΕ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Bottom Ad [Post Page]