Αναζητήστε τη γνώση

Σε κάποιες παρόμοιες μ’ αυτές που ζούμε ιστορικές στιγμές, διαφαίνεται η αναγκαιότητα της γνώσης στη ζωή των ανθρώπων.

Να γνωρίζει καθένας την ιστορία του τόπου του και γενικά του κόσμου ολόκληρου.

Όχι μόνο την «καθαρογραμμένη» ιστορία των επίσημων βιβλίων που η εκάστοτε εξουσία παρέχει για αποστήθιση αλλά την ιστορική αλήθεια που απορρέει από βιβλία , πηγές, ντοκουμέντα, ποικίλες μαρτυρίες.

Γίνεται αντιληπτό σήμερα πόσο αναγκαίο είναι να παρακολουθεί κάποιος τα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα του τόπου, να συνδιαλέγεται, να μαθαίνει.

 Για παράδειγμα πότε και για ποιους λόγους επαναστατούν οι άνθρωποι;

 Ο άνθρωπος που  γνωρίζει, αντιλαμβάνεται για ποιους λόγους πρέπει να διεκδικεί τα δικαιώματά του, προπάντων όταν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του και παρόλα αυτά αδικείται κατάφωρα.

Καταλαβαίνει ότι αυτοί που του λένε να κάνει υπομονή και να μην αντιδρά διότι αυτό δηλώνει αντικοινωνική συμπεριφορά και δεν έχει άλλη επιλογή από το να συγκατανεύσει, σφάλλουν εσκεμμένα διότι κάποια συμφέροντα εξυπηρετούν σε βάρος των καταπιεζόμενων κοινωνικών τάξεων. Συνήθως τα συμφέροντα είναι οικονομικά.

Και τι ντροπή όταν αυτή η «κατευναστική» γραμμή προέρχεται από ανθρώπους της ενημέρωσης!

Τι νόημα θα πάρουν τότε οι έννοιες της ελευθερίας και της δημοκρατίας;

Μπορεί ελευθερία να σημαίνει κλέβω, εξαπατώ, αλλά επειδή η απάτη γίνεται με μαεστρία οικονομική και δικαιοσύνη διευκολυντική, οι πολίτες πρέπει να αφήνονται ανήμποροι και ανυπεράσπιστοι;

Είναι δυνατόν η δημοκρατία που ξεκίνησε απ’ τον τόπο μας και διδάσκεται στα σχολεία να σημαίνει κάποτε ότι οι εκλεγμένοι από το λαό παρανομούν σε βάρος του, αλλά ο λαός πρέπει να συνεχίσει να σέβεται αυτούς που τον ξεγέλασαν, κλέβοντας του τη ψήφο  για προσωπικό όφελος και τώρα κλέβοντας τις αξίες του, τα πιστεύω του, τη ζωή του;

Να γιατί πρέπει να γνωρίζει ο πολίτης και να έχει πολιτική συνείδηση και όχι κομματική εμπάθεια, που σημαίνει ψηφίζω όχι για να «τακτοποιηθώ» σε βάρος άλλων ανθρώπων, ούτε για  να βολευτώ, αλλά για να μπορέσω να συνυπάρξω σ’ ένα κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον που θα σέβεται τους συνανθρώπους, τις ελευθερίες τους και όπου θα λειτουργεί δικαιοσύνη αδέκαστη, γιατί δημοκρατία δεν  μπορεί  να σημαίνει ελευθερία και δίκαιο των οικονομικά ισχυρών. Πόσο μάλλον όταν αυτά τα πλούτη προέρχονται από χρυσόβουλα αυτοκρατοριών και κληρονομικές περιουσίες αμφιβόλου προέλευσης από την αέναη εργασία χιλιάδων εργαζομένων ανά τους αιώνες, που τους έμαθαν ότι ο καλός αφέντης τους κάνει χάρη που τους αφήνει να υπάρχουν για ένα πιάτο φαγητό και θα πρέπει να του είναι και ευγνώμονες.

Πρέπει λοιπόν ο άνθρωπος να γνωρίζει, να αναζητά με κάθε τρόπο τη γνώση, για να ερμηνεύει σωστά τα γεγονότα και να αντιδρά καίρια όταν τον προσβάλλουν αδικαιολόγητα και υποτιμούν την αξία του.

Απαραίτητο λοιπόν είναι όχι μόνο να γνωρίζει ο καταπιεσμένος πολίτης τι σημαίνει ελευθερία  και δημοκρατία και να παλεύει για την αξιοπρεπή πορεία του στην Ιστορία, αλλά να συνειδητοποιήσει κάποτε και η τάξη που βρίσκει τρόπους  να επιβάλλεται, ότι δεν πρέπει να ξεγελά τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Πρέπει να σέβεται αυτούς που εργάζονται επί τριανταπέντε και πλέον χρόνια και δεν αξιώνονται ούτε ένα σπίτι δικό τους, ούτε μια πενιχρή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στα γεράματά τους και μάλιστα από τα χρήματα που έχουν καταβάλει κατά την διάρκεια της εργασίας τους. Αυτοί άραγε που κατέχουν τεράστιες περιουσίες, εργάστηκαν περισσότερο και σκληρότερα από αυτούς που πεθαίνουν με μια μηδαμινή σύνταξη.

Εδώ ακριβώς έρχεται ο συγκλίνων δρόμος της γνώσης που είναι η παιδεία, η καλλιέργεια, ο πολιτισμός.

Μαζί με τη γνώση πρέπει ο άνθρωπος να διδαχτεί από παιδί, από τους γονείς του και το σχολείο ότι μόνος του κάποιος δεν μπορεί να υπάρξει.

Πρέπει να συνυπάρχει με τους συνανθρώπους του αγαστά, σεβόμενος το διπλανό του, τις ανάγκες του, τις επιθυμίες του.

Δεν μπορεί το παιδί να μαθαίνει ότι γνώση σημαίνει αποκτώ τα εφόδια για να επιβληθώ  στους άλλους και ότι αυτό ονομάζεται εξυπνάδα. Όταν γνώση σημαίνει για παράδειγμα σπουδάζω καλά οικονομικά σ’ ένα παγκόσμιο σύστημα που στόχο έχει την εκμετάλλευση των κατώτερων κοινωνικών  στρωμάτων , δηλαδή των αβούλως οικονομικά ασθενέστερων για να καταχρώμαι χρήματα και βοηθό μου  έχω και μια επί τούτου διαμορφωμένη δικαιοσύνη που παραγράφει αδικήματα σε βάρος των απλών και ανυποψίαστων πολιτών και αθωώνει τον οικονομικά ισχυρό, τότε αυτό δεν έχει να κάνει με καμιά πνευματική καλλιέργεια και κανένα πολιτισμό. Απλώς κατευθύνει λανθασμένα το χρήμα και κέρδος ανθρώπους οικονομικά αδηφάγους.

Το παιδί από νωρίς πρέπει να διδαχτεί αξίες, ήθος, εντιμότητα και αξιοπρέπεια όχι για να γράφει καλές εκθέσεις που θα βραβεύονται από το ίδιο το σύστημα που τις αναιρεί, αλλά για να ζει στη συνέχεια πολιτισμένα και ειρηνικά. Η ηθική του προσωπικού συμφέροντος λέγεται ηθική αναλγησία , δηλαδή απανθρωπιά.

Μεγάλη η ευθύνη των γονιών,  των δασκάλων, της κοινωνίας. Παράδειγμα ο γιατρός, που μετατρέπει το λειτούργημα του σε κερδοσκοπική επιχείρηση , ο δικηγόρος που για να απομείνει δικαιοσύνη ζητά υπέρογκα ποσά.

Γνώση και πνευματική καλλιέργεια λοιπόν μπορούν να δημιουργήσουν μια καλύτερη ζωή με ισορροπημένες ανθρώπινες σχέσεις.

Γνώση είναι όταν την ώρα που ένας κόσμος διαδηλώνει και κάποιοι επιλέγουν να στοιχηματίζουν την πτώχευση του τόπου τους ή να πίνουν απλά τον καφέ τους, τότε αυτό να μην ονομάζεται ελεύθερη επιλογή αλλά απάθεια.

Είμαι η ιδιώτευση που τόσο στηλίτευσαν οι αρχαίοι  μας πρόγονοι που τους θαυμάζουμε, τους αναφέρουμε αλλά δεν τους κατανοούμε. Είναι α αυτή η έννοια που οι Άγγλοι ονόμασαν  ανοησία. Όσο λοιπόν κάποιοι επιλέγουν να επιβάλλονται πάνω στους άλλους, προσαρμόζοντας τη γνώση στο συμφέρον τους και αγνοώντας το συνολικό καλό, τόσο και οι άνθρωποι που εκλαμβάνονται σαν πειραματόζωα για να εφαρμόζουν οι εξουσιάζοντες τις νοσηρές τακτικές τους για περισσότερο κέρδος, οφείλουν να γνωρίζουν και να αντιδρούν.

Οι αγανακτισμένες αντιδράσεις και οι ανατροπές πρέπει να ξέρουν οι αγωνιστές στη ζωή ότι σώφρον είναι να συνοδεύονται και από τη γνώση να στήσω την επαύριο ένα κόσμο αντάξιο των αγώνων και όχι να εξαπατόμαστε  εκ νέου , αναθέτοντας σε καμουφλαρισμένους κάπηλους της πολιτικής να μας διοικούν ξανά, παραλλάσσοντας τις έννοιες και παίζοντας με τις λέξεις δημοκρατία  και  ελευθερία.

Σε παρόμοιες  περιστάσεις η ευθύνη του πολιτικού κόσμου να βρίσκονται ενωμένοι και όχι κατακερματισμένοι είναι τεράστια.

Μα και οι πνευματικοί άνθρωποι που θεωρητικολογούν ανοητοδώς στα κανάλια της τηλεόρασης αλλά και η τέχνη που σιωπά και ξεπουλά τα έργα της σε μια μικρή ελίτ της οικονομικά ισχυρής  κοινωνίας, όχι μόνο δεν προσφέρουν έργο σε περιπτώσεις μεγάλης κοινωνικής δυσαρέσκειας όπως αυτή που ζούμε σήμερα, αλλά αντίθετα αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη και αποκοιμίζουν τον κόσμο, φέροντας μεγάλη ευθύνη για τούτο.

Θυμίζουν τηλεοπτικά σκουπίδια όπου όταν ο κόσμος καταρρέει, κάποιοι ασχολούνται με μαγειρικές και απατημένους συζύγους.

Όσοι τώρα μετά απ’ όλα αυτά επιλέγουν να παραμείνουν κλεισμένοι στο καβούκι τους, θυμίζουν χελώνα ή και σαλιγκάρι. Η χελώνα σέρνεται και το σαλιγκάρι έρπει.

Στη γη όμως η ζωή κερδίζεται με γρηγοράδα, ψηλά το κεφάλι και αποφασιστικότητα.

Αντώνης Βενέτης

Φιλόλογος.